การนอนหลับพักผ่อนเป็นส่วนหนึ่งที่สำคัญในชีวิต ที่หลายคนอาจมองข้าม เพราะอาจจะรู้สึกว่าเสียเวลา ไม่เกิดประโยชน์ จนพากันอดหลับอดนอน ทำงานหามรุ่งหามค่ำ หรืออ่านหนังสือยาวจนเลยเวลานอน ซึ่งส่งผลเสียต่อสุขภาพโดยที่เราอาจไม่รู้ตัว การนอนหลับพักผ่อนที่ดีจะส่งผลให้ส่วนต่าง ๆ ของร่างกายทำงานได้อย่างเต็มที่ ช่วยให้อารมณ์ดี ไม่อ่อนเพลีย สมองปลอดโปร่ง แจ่มใส และยังช่วยให้ร่างกายแข็งแรงอีกด้วย มาดูกันดีกว่าว่าประโยชน์ของการนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอมีอะไรบ้าง
- ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของสมอง จากงานศึกษาค้นคว้าวิจัยพบว่า การนอนหลับที่เพียงพอในช่วงเวลาที่เหมาะสมนั้น (เข้านอนไม่เกิน 5 ทุ่ม) จะช่วยให้มีสมาธิและความจำดีขึ้น ส่งเสริมให้การเรียนและการทำงานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งยังช่วยเสริมสร้างจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์ใหม่ ๆ อีกด้วย
- ช่วยให้อารมณ์ดี แจ่มใส เคยลองสังเกตดูไหมว่า ถ้าคืนไหนเรานอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอ เช้าวันรุ่งขึ้นจะรู้สึกอ่อนเพลีย ไม่มีเรี่ยวแรง อารมณ์ขุ่นมัว หงุดหงิดง่าย โมโหง่าย ใครทำอะไรไม่ถูกใจเข้าหน่อยก็พร้อมจะเหวี่ยงอยู่ตลอดเวลา ส่วนวันไหนที่เรานอนเต็มอิ่ม ตื่นเช้ามาจะรู้สึกสดชื่น แจ่มใส สมองปลอดโปร่ง กระปี้กระเปร่า อารมณ์ดีเป็นพิเศษ เพราะร่างกายได้รับการฟื้นฟูอย่างเต็มที่นั่นเอง
- เสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย ไม่น่าเชื่อว่านอกจากการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ และการออกกำลังกายแล้ว การนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ยังมีผลทำให้ร่างกายแข็งแรง ไม่เจ็บป่วยง่ายอีกด้วย นั่นก็เป็นเพราะว่า ยามเรานอนหลับสนิทร่างกายจะหลั่งสารที่มีชื่อว่าโกรทฮอร์โมน มาช่วยซ่อมแซมร่างกายส่วนที่สึกหรอนั่นเอง นอกจากนี้ยังช่วยกระตุ้นการผลิตเม็ดเลือดขาวเพื่อมาต่อสู้กับเชื้อไวรัสและแบคทีเรียอีกด้วย
- ลดความเสี่ยงต่อการป่วยเป็นโรคต่าง ๆ การนอนหลับช่วยปรับสมดุลในร่างกาย คลายความเครียด จึงช่วยลดความเสี่ยงจากการเกิดภาวะความดันโลหิตสูง นอกจากนั้นยังช่วยลดความเสี่ยงจากการป่วยเป็นโรคเบาหวานอีกด้วย เพราะหากคุณนอนหลับไม่เพียงพอ จะส่งผลทำให้ฮอร์โมนอินซูลินทำงานผิดปกติ ซึ่งมีผลกระทบต่อปริมาณกระแสน้ำตาลในเลือดนั่นเอง
- ช่วยควบคุมน้ำหนัก การนอนหลับพักผ่อนที่ไม่เพียงพอ จะทำให้ร่างกายต้องการอาหารมากกว่าปกติ พูดง่าย ๆ ก็คือคุณจะรู้สึกอยากกินนั่นกินนี่ตลอดเวลา และจะเน้นไปทางอาหารที่มีไขมันและน้ำตาลสูงอีกด้วย จากงานวิจัยทำให้เราพบว่ากลุ่มคนที่นอนหลับเพียงพอ 7-9 ชั่วโมงต่อวัน จะช่วยในการลดระดับไขมันในร่างกายได้มากกว่า และยังมีแรงในการออกกำลังกายมากกว่าอีกด้วย
- ช่วยบรรเทาอาการปวด มีการศึกษาค้นคว้าวิจัยเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างอาการปวดและการนอนหลับ พบว่าการนอนหลับพักผ่อนที่เพียงพอนั้นช่วยบรรเทาอาการปวดได้จริง เพราะร่างกายได้รับการพักผ่อนและมีการซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอนั่นเอง แต่ในทางกลับกัน หากอาการปวดดังกล่าวทำให้นอนไม่หลับหรือหลับไม่สนิท ควรไปพบแพทย์ เพื่อวินิจฉัยโรค หรือให้แพทย์จ่ายยาแก้ปวดมารับประทาน เพื่อบรรเทาอาการปวดโดยตรงและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
อายุกับการนอนหลับ
จำนวนชั่วโมงในการนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอนั้นมีความสัมพันธ์กับอายุที่เพิ่มมากขึ้น โดยยิ่งอายุมากขึ้นจะต้องการระยะเวลานอนหลับที่น้อยลง ดังนี้
ทารกแรกเกิด – 3 เดือน ควรนอนหลับให้ได้วันละ 14-17 ชั่วโมง
ทารกอายุ 4-11 เดือน ควรนอนหลับให้ได้วันละ 12-15 ชั่วโมง
เด็กอายุ 1-2 ปี ควรนอนหลับให้ได้วันละ 11-14 ชั่วโมง
เด็กอายุ 3-5 ปี ควรนอนหลับให้ได้วันละ 10-13ชั่วโมง
เด็กอายุ 6-13 ปี ควรนอนหลับให้ได้วันละ 9-11 ชั่วโมง
วัยรุ่นอายุ 14-17 ปี ควรนอนหลับให้ได้วันละ 8-10 ชั่วโมง
วัยผู้ใหญ่อายุ 18-64 ปี ควรนอนหลับให้ได้วันละ 7-9 ชั่วโมง
ผู้สูงอายุ 65 ปีขึ้นไป ควรนอนหลับให้ได้วันละ 7-8 ชั่วโมง
จะเห็นได้ว่าการนอนหลับยังคงจำเป็นและสำคัญสำหรับทุกช่วงวัยของชีวิต นอกจากนั้นยังมีประโยชน์ต่อร่างกายมากมาย ดังนั้นเราทุกคนจึงควรนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอทุกวัน เพื่อป้องกันโรคภัยไข้เจ็บ การอ่อนเพลีย อ่อนล้า จากการนอนไม่พอ ส่งเสริมการทำงานของสมองและระบบประสาท ช่วยให้การเรียนและการงานราบรื่นมากยิ่งขึ้น นอกจากนั้นยังทำให้สุขภาพแข็งแรงอีกด้วย
